Asen là gì? Những tác hại của Asen đối với sức khỏe

Asen là gì? Asen là nguyên tố hóa học tồn tại nhiều trong tự nhiên, mang vẻ ngoài màu trắng bạc, sáng như thiếc và có độ giòn. Asen được phân loại thành hai dạng chính: asen hữu cơ và asen vô cơ. Asen hữu cơ không chứa độc tố và có khả năng dễ dàng bị loại bỏ khỏi cơ thể. Trái lại, asen vô cơ lại có độc tính cao hơn gấp bốn lần so với thủy ngân và có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nếu tiếp xúc lâu dài, bao gồm rối loạn tiêu hóa, cảm giác tê tay, chân, rụng tóc nhiều, tăng huyết áp và nhiều tác động khác. Để tránh hấp thụ asen, sử dụng nguồn nước sạch đã qua xử lý hoặc áp dụng công nghệ lọc nước tiên tiến để loại bỏ cặn bã là lựa chọn thông minh.

Asen là gì?

Asen là loại á kim có màu đen và xám, tồn tại và gây độc phổ biến nhất ở dạng các hợp chất asenat và asenua. Chất này và các hợp chất của nó được sử dụng rộng rãi trong ngành nông nghiệp, bao gồm thuốc trừ cỏ, thuốc trừ sâu và trong nhiều hợp kim. Chúng xuất hiện trong lớp trầm tích của vỏ trái đất, điều này làm cho chúng tồn tại nhiều nhất trong các giếng khoan, nguồn nước mặt đất và nước ngầm.

Asen vô cơ và các hợp chất của nó phổ biến và xuất hiện ở nhiều dạng hóa học khác nhau trong đất, nước ngầm và thực phẩm. Do khả năng hòa tan cao với nước xung quanh, nó thường xuyên xuất hiện ở nồng độ cao trong mạch nước ngầm. Với hơn một trăm triệu người đang đối mặt với rủi ro cao bị nhiễm asen, chủ yếu qua nước uống, cũng như qua không khí ở các khu vực có đốt than và khí thải công nghiệp.

Những tác hại của Asen đối với sức khỏe

Asen được xem là một trong những yếu tố độc hại nhất mà chúng ta có thể gặp phải. Mặc dù có tác dụng độc hại, các liên kết vô cơ của asen xảy ra tự nhiên trên trái đất với số lượng nhỏ. Con người có thể tiếp xúc với nó thông qua thực phẩm, nước và không khí. Phơi nhiễm cũng có thể xảy ra qua tiếp xúc da với đất hoặc nước chứa asen.

Asen vô cơ là chất gây ung thư mạnh mẽ và độc hại cho sức khỏe con người,  có thể gây ung thư ở nhiều bộ phận khác nhau như da, phổi, bàng quang tiết niệu, thận, gan và nhiều bộ phận khác. Tiếp xúc dài hạn với nước uống có thể tăng nguy cơ mắc một số bệnh khác ngoài ung thư như tăng sừng, thay đổi sắc tố, bệnh tim mạch, tăng huyết áp, rối loạn hô hấp, thần kinh, gan, thận, cũng như đái tháo đường.

Asen trong cơ thể được chuyển hóa thông qua các phản ứng methyl hóa và khử. Axit methylarsonic và axit dimethylarsinic là các chất chuyển hóa chính được đào thải qua nước tiểu. Asen vô cơ và các dạng chuyển hóa của nó dễ dàng đi qua hàng rào nhau thai, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và có thể dẫn đến sảy thai.

Trẻ em nếu nhiễm asen từ bụng mẹ có thể phát triển dị tật bẩm sinh và có nguy cơ cao mắc các bệnh ung thư trong tương lai.

Mặc dù mức độ asen trong thực phẩm thấp, nhưng hàm lượng trong cá và hải sản có thể cao, do chúng hấp thụ từ môi trường nước. Tuy nhiên, may mắn là đa phần là dạng asen hữu cơ tương đối vô hại, nhưng cá chứa một lượng asen vô cơ đáng kể có thể đe dọa sức khỏe con người.

Người làm việc thường xuyên tiếp xúc với asen và những người sống trong những ngôi nhà sử dụng gỗ được bảo tồn hoặc ở nơi sử dụng thuốc trừ sâu chứa asen trong quá khứ có nguy cơ phơi nhiễm cao hơn. Tiếp xúc với các hợp chất vô cơ của asen có thể gây ra ảnh hưởng sức khỏe như kích thích dạ dày và ruột, giảm sản xuất hồng cầu và bạch cầu, thay đổi da và kích thích phổi. Một số nghiên cứu còn cho rằng việc hấp thụ lượng asen vô cơ đáng kể có thể tăng nguy cơ phát triển ung thư, đặc biệt là ung thư da, ung thư phổi, ung thư gan và ung thư bạch huyết.

Phơi nhiễm rất cao với hợp chất vô cơ của asen có thể gây vô sinh và sảy thai cho phụ nữ, cũng như gây rối loạn da, giảm sức đề kháng, rối loạn tim và tổn thương não ở cả nam và nữ. Cuối cùng, asen vô cơ còn có thể phá hủy ADN – vật chất di truyền của cơ thể.

Chỉ một liều oxit arsenic (thạch tín) 100mg đã đủ có khả năng gây chết người. Asen hữu cơ, mặc dù không gây ung thư hoặc tổn thương DNA, nhưng tiếp xúc với liều lượng cao có thể gây ra những tác động đáng kể đối với sức khỏe con người, chẳng hạn như chấn thương thần kinh và đau dạ dày.

Xem thêm: Quy trình xử lý nước thải khu công nghiệp hiệu quả nhất

Triệu chứng thường gặp khi nhiễm Asen

Các dấu hiệu của việc tiếp xúc với asen có thể bao gồm:

Triệu chứng đầu tiên sau tiếp xúc thường biểu hiện bằng sự hình thành các mảng dày sừng trên các chi: lòng bàn tay và lòng bàn chân nổi lên với các nốt sần giống như mụn cơm, ban đầu nhỏ như hạt cơm, sau đó tăng kích thước thành những nốt lớn như hạt đậu xanh hoặc hạt lạc. Những mảng sần này thường mọc đối xứng ở cả hai bên và có thể xuất hiện ở nhiều vùng khác nhau như lưng, bụng, đùi, cẳng chân và cánh tay. Da ở những vùng này có thể chuyển sang màu vàng và xuất hiện vết nứt nẻ.

Biến đổi màu sắc của da cũng là một dấu hiệu, với các nốt đen thâm nhỏ (phẳng hoặc nổi lên) có thể xuất hiện khắp nơi, đặc biệt là ở các vùng che kín như cẳng chân và ngực. Ngoài ra, có thể xuất hiện các nốt nhỏ trắng, phẳng ở bụng, lưng, ngực và ngang thắt lưng. Sự thay đổi về sắc tố da thường xảy ra ở giai đoạn đầu tiên của quá trình tiếp xúc với asen.

Ngón tay và ngón chân có thể trở nên tê buốt, do tắc nghẽn mạch máu ở đầu chi. Bệnh nhân có thể trải qua cảm giác tê rần ở đầu chi và từ từ xuất hiện cảm giác đau buốt. Tình trạng này có thể dẫn đến tử thương do thiếu máu cung cấp oxy đến đầu chi.

Ngoài ra, những biểu hiện khác có thể gồm: rụng tóc nhiều, cảm giác tê tay chân, sạm da lan rộng, rối loạn tiêu hóa, tăng huyết áp, xơ gan, nhiễm độc thai nghén, sinh con nhẹ cân, sảy thai và nhiều vấn đề khác.

Cách xử lý nguồn nước nhiễm Asen

Tại Việt Nam, quá trình xử lý nước công nghiệp trong các nhà máy có thể giảm lượng asen trong nước một phần. Tuy nhiên, với nhiều vấn đề liên quan đến vận hành hệ thống xử lý nước và chất lượng đường ống dẫn nước chưa đảm bảo, nguồn nước đã qua xử lý vẫn tồn đọng nguy cơ chứa asen ở mức cao.

Để tránh tiếp xúc với asen, lựa chọn nguồn nước sạch đã qua xử lý hoặc sử dụng công nghệ lọc nước để loại bỏ cặn bã. Điều này trở nên quan trọng sau khi bạn hiểu rõ về “Asen là gì?”

Ngoài ra, vì asen không có màu, mùi, hoặc vị, thông thường bạn không thể phát hiện trong nước uống bằng giác quan thông thường. Để kiểm tra xem nước sinh hoạt có chứa dư lượng asen độc hại hay không, việc mang mẫu nước uống đi xét nghiệm là cần thiết. Đây là một điều quan trọng sau khi tìm hiểu về “Asen là gì?”

Hiện nay, các phương pháp thông thường để xử lý asen trong nước uống khá phức tạp và không đảm bảo. 

Kết Luận

Dưới đây là những kiến thức cơ bản về asen, bao gồm định nghĩa của chất này, hàm lượng asen được cho phép trong nước và các dấu hiệu phổ biến khi bị nhiễm asen. Chúng tôi hy vọng rằng bạn đã thu thập được thông tin hữu ích để giảm thiểu rủi ro phơi nhiễm asen. Nếu bạn đang tìm kiếm sản phẩm xử lý nước hiệu quả, liên hệ Công ty TNHH Thiên Thảo Hân là sự lựa chọn tuyệt vời. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline 0965.037.045 để nhận được sự tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng!

Xem thêm: Tìm hiểu chất phá bọt trong xử lý nước thải chi tiết