Tác dụng và cách sử dụng rỉ mật đường trong chăn nuôi

Sử dụng rỉ mật đường trong chăn nuôi hiện đang là xu hướng được áp dụng phổ biến được nhiều hộ chăn nuôi áp dụng. Mật rỉ đường trộn với thức ăn với tỷ lệ 20% mật rỉ đường trộn với 80% thức ăn sẽ giúp vật nuôi ăn ngon miệng, kích thích hệ tiêu hóa, tăng khả năng thèm ăn từ đó giúp tăng trọng lượng và sức đề kháng của vật nuôi.

Rỉ mật đường là gì?

Rỉ mật đường (hay còn gọi là mật rỉ đường, mật rỉ) là chất lỏng đặc sánh, màu vàng sáng cánh gián, là chế phẩm phụ thu được sau khi chiết tách đường từ mía qua nhiều lần cô đặc. Mặc dù không còn khả năng kết tinh thành đường, nhưng rỉ mật đường vẫn chứa hàm lượng lớn saccarozơ, glucose, khoáng chất và một số vitamin quan trọng cho vật nuôi.

Thành phần dinh dưỡng trong rỉ mật đường bao gồm:

• Khoảng 35% saccarozơ
• 20% đường khử
• 20% nước
• 15% tro (khoáng chất như Ca, Mg, P, K…)
• Protein, sáp, bột và một lượng vitamin nhóm B

Nhờ thành phần đa dạng này, rỉ mật đường không chỉ là nguồn năng lượng dễ tiêu hóa mà còn hỗ trợ hấp thụ dinh dưỡng, tăng đề kháng và cải thiện hệ vi sinh vật đường ruột.

Lợi ích của rỉ mật đường trong chăn nuôi

1. Kích thích sự thèm ăn và tăng trọng nhanh

Rỉ mật đường có vị ngọt tự nhiên giúp tăng độ ngon miệng, kích thích vật nuôi ăn nhiều hơn, giảm thiểu thức ăn thừa. Khi trộn rỉ mật đường với các nguyên liệu như cám, bã sắn, ngũ cốc hay rơm, gia súc dễ dàng hấp thụ và chuyển hóa năng lượng.

2. Hỗ trợ tiêu hóa và hệ vi sinh vật có lợi

Trong rỉ mật đường có chứa các loại vi sinh vật như Lactobacillus, Bacillus subtilis và Saccharomyces cerevisiae, rỉ mật đường giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, kích thích lên men có lợi, hạn chế tiêu chảy và tăng cường hấp thụ dinh dưỡng.

3. Bổ sung khoáng và vitamin tự nhiên

Hàm lượng khoáng chất trong rỉ mật đường đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng điện giải, hỗ trợ miễn dịch, tăng sức đề kháng và phát triển cơ bắp của vật nuôi.

4. Ủ chua và bảo quản thức ăn

Rỉ mật đường được dùng để ủ chua các nguyên liệu thức ăn như bã mía, cỏ xanh, cây bắp… Quá trình ủ giúp hạn chế vi sinh vật gây hư hỏng, khử mùi hôi và tạo nguồn thức ăn dự trữ giàu dinh dưỡng cho gia súc.

Ứng dụng rỉ mật đường trong chăn nuôi theo từng loại vật nuôi

Rỉ mật đường cho bò, trâu, dê, cừu

Rỉ mật đường cho bò được sử rộng rộng rãi và phổ biến và hiệu quả. Khi trộn từ 5 – 10% rỉ mật đường vào khẩu phần thức ăn hàng ngày, bò có thể tăng trọng rõ rệt, cải thiện tiêu hóa và giảm các bệnh liên quan đến đường ruột.

Rỉ mật đường còn được ủ với cỏ khô, thân ngô, rơm để làm thức ăn ủ chua cho bò sữa và bò thịt, giúp tăng sản lượng sữa và cải thiện chất lượng thịt.

Heo (lợn)

• Trộn trực tiếp 5 – 15% vào thức ăn công nghiệp.
• Ủ chua cùng các phụ phẩm nông nghiệp để giảm mùi hôi, chống bụi bặm, dự trữ thức ăn.

Gia cầm (gà, vịt, ngan)

• Làm chất kết dính thức ăn dạng viên.
• Vỗ béo vịt/ngỗng với khẩu phần chứa đến 60% rỉ mật đường trong thức ăn khô.
• Liều lượng phù hợp: 5 – 10% khẩu phần.

Tôm và thủy sản

• Dùng để xử lý nước, kiểm soát khí độc NH3, NO2.
• Hòa tan rỉ mật đường vào nước, tạt định kỳ 2–3 ngày/lần với liều lượng 30 kg/ha ao.
• Kết hợp ủ với men vi sinh để xử lý đáy ao và kiểm soát tảo.

Cách sử dụng rỉ mật đường trong chăn nuôi và liều lượng khuyến nghị

Tùy vào loại vật nuôi mà bà con có thể trộn tỷ lệ mật rỉ đường phù hợp với thức ăn, dưới đây là cách sử dụng được khuyến nghị nên dùng.

Vật nuôi	Tỷ lệ rỉ mật đường	Cách dùng
Bò, trâu, dê	5 – 10% khẩu phần ăn	Trộn trực tiếp hoặc ủ chua với cỏ, rơm
Heo	5 – 15%	Trộn với cám, ngũ cốc hoặc ủ chua nguyên liệu
Gia cầm	5 – 10%	Trộn vào thức ăn khô/lỏng, làm chất kết dính
Tôm, thủy sản	30 kg/ha ao (pha loãng)	Tạt ao, ủ với vi sinh để cải tạo nước

Lưu ý khi sử dụng rỉ mật đường trong chăn nuôi

Trong quá trình sử dụng rỉ mật đường bà con cần lưu ý một số những điều sau:

• Chỉ chọn rỉ mật đường chất lượng cao, có độ Brix từ 78% trở lên, hàm lượng đường 50 – 52%.
• Bảo quản nơi thoáng mát, tránh tiếp xúc trực tiếp ánh nắng để hạn chế lên men tự nhiên.
• Không nên sử dụng quá liều vì có thể gây tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa cho vật nuôi.
• Kết hợp đúng với khẩu phần, không thay thế hoàn toàn nguồn năng lượng chính.

Kết luận

Rỉ mật đường trong chăn nuôi là một giải pháp tối ưu về chi phí, dễ triển khai và mang lại hiệu quả cao về mặt dinh dưỡng, miễn dịch và tăng trưởng cho vật nuôi. Đặc biệt, rỉ mật đường cho bò khi dùng đúng cách sẽ giúp tăng sản lượng sữa, chất lượng thịt và tăng khả năng sinh sản.

Tham khảo thêm:

Cách dùng rỉ mật đường bón cây